t. 1. Dialektyka.--t. 2. Ontologia i epistemologia.

Książka Ja we wczesnej schizofrenii Jerzego Zadęckiego powstała w nietypowych okolicznościach. Mianowicie bazuje ona na materiale klinicznym zebranym przez autora ponad 40 lat temu podczas przygotowywania pracy doktorskiej, która początkowo odłożona do archiwum Krakowskiej Akademii Medycznej, po wielu latach okazała się niezwykle wartościowa i użyteczna dla samych pacjentów oraz terapeutów. Zaczęto dyskutować o opisanych tam przypadkach oraz wykorzystywaćw psychoterapii i do celów szkoleniowych2. W związku z tym, Jerzy Zadęcki opracował zebrany wtedy materiał ponownie, starając się uwzględnić zmiany, jakie przez ten (...) czas zaszły w psychiatrii i fenomenologii. Dzięki temu jego praca może być ciekawa i inspirująca nie tylko dla psychiatrów czyli osób zainteresowanych zjawiskiem schizofrenii zdefiniowanej w terminach medycznych, zatem wyłącznie jako choroby. Otóż książka ta wydaje się być również przykładem pewnej zmiany, jaka dokonuje się w definicji schizofrenii, psychozy czy szaleństwa w trakcie ostatnich kilkudziesięciu lat i może przyczynić się do rozwoju interdyscyplinarnej dyskusji wokół tego tematu. (shrink)

Artykuł rewiduje stworzoną przez Roberta L. Selmana teorię przyjmowania perspektyw przez umysł w kontekście koresponujących z nią tradycji, takich, jak fenomenologia i filozofia umysłu. Uwzględnia implikacje owej teorii w etyce. Przyjmowanie perspektyw to jedna ze zdolności poznawczych, rozwijających się w toku ontogenezy. Autorka broni koncepcji “autonomicznej współzależności”, która pozwala Selmanowi odróżnić interaktywność ludzkiego od zdolności formułowania niezależnych sądów przez podmiot moralny. Elastyczny, interaktywny umysł nie oznacza otwarcia na ekspansję innych; z kolei jego izolacja w formacie „egoligicznym” nie chroniłaby przed taką (...) ekspansją. Przeciwnie: jakość relacji międzyludzkich zależy od tego, jak postrzegamy i rozumiemy innych, uwzględniając owo intersubiektywne poznanie we własnym zachowaniu. (shrink)

Our intention is to describe and analyse the experience gathered during the work on the project 'Presenting science is art. Popularising the results of social research at the Night of Culture festival in Lublin'. One of its aims was to provide practical knowledge about the challenges that accompany the popularisation of science, especially the outcomes of social research. The text deals with two aspects: the experience coming from popularisation activities at a mass, outdoor event such as Night of Culture in (...) Lublin, and the experience of working on the project with the invited experts. As it turned out, the project brought about many unforeseen situations and twists and turns, which revealed the flaws in our ideas concerning the popularisation of scientific knowledge. The article begins with an outline of the project – the underlying assumptions, target groups and outcomes. We then describe the difficulties we faced as a project team. We were aware of some of them from the beginning, others emerged during the work, and some only came to full light during the Night of Culture. In the last part of the article, we attempt at answering two fundamental questions – what was successful in the project and what should have been done differently? (shrink)

Współczesność oraz znana nam kultura związane są ściśle z postępem technicznym. Ta kultura w sposób dogłębny przenika nasze codzienne życie – służy jako rozrywka, wygoda, narzędzie pracy czy komunikacji. Fakt, że krocząc w przyszłość, stajemy się coraz bardziej zależni od technologii, jest źródłem wielu problemów różnorakiej natury. Istnieje w konsekwencji potrzeba dyskusji nad zagadnieniami takimi jak: technologiczne uzależnienia, realność rzeczywistości wirtualnej, wpływ technologii na relacje międzyludzkie bądź konsekwencje cyfryzacji. Owa potrzeba jest realizowana w dyskusji uniwersyteckiej, tak jak miało to miejsce (...) na konferencji Człowiek i społeczeństwo wobec wyzwań technologii. Filozoficzno-kulturowe aspekty postępu technicznego. Odbyła się ona 23 maja 2019 roku w budynku Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego przy ulicy Wóycickiego 1/3 w Warszawie. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Koło Naukowe Studentów Filozofii UKSW, a uczestnicy pochodzili z licznych środowisk akademickich całej Polski. (shrink)

Archive Materials of Mieczysław Wallis are in the collection of Combined Libraries of Philosophy and Sociology Faculties of the University of Warsaw, the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Science and the Polish Philosophical Society. There are two files devoted to Henryk Elzenberg. They contain a rich historical material, not published before and not known to many people. It is a valuable source of knowledge in the field of the history of Polish philosophy. Wallis’s notes provide (...) a lot of unique informations both on Elzenberg’s private life and also his activity in the scientific community. Furthermore, they present his philosophical concepts, as well as his motions of life and adversities he had to cope with. M. Wallis’s memoirs are an unusual record of the friendship and scientific co-operation of the two scholars that lasted for a few decades. Wallis’s work creates also an intellectual testimony of the epoch, in which they both lived and worked. (shrink)

In the Jewish tradition dybbuk is the soul of deceased, which takes control on the body of a living person. Its presence revals everlastingly interweaving of life and death. This article shows the connection between phenomenon of dybbuk and Sartre’s love conception; its focusing mainly on issues of the gaze and its relation with imagination. This text also register, that drama The Dybbuk continues romantic tradition, based on category of distance and status of the relation between love and death. Moreover, (...) article takes the problem of Jewish mysticism, in the context of Anski’s drama. What you are, dybbuk? Perhaps you live in each of us. (shrink)

Autor artykułu przedstawia w syntetycznym skrócie zasady kształtowania się dwóch podstawowych form wypowiedzi literacko-muzycznej w antycznym świecie cywilizacji greckiej i hellenistycznej. Pokrótce omawia sposoby przejawiania się muzyki, traktowanej jako ważny element obiegu kulturowego w ówczesnej rzeczywistości. Archetypiczne wzorce hymnu i peanu - podstawowych form literacko-muzycznych kultury greckiej - zostały omówione według charakterystycznych cech oraz poparte konkretnymi przykładami literackimi. Wskazano, że synkretyzm form literacko-muzycznych, charakterystyczny dla antycznej kultury śródziemnomorskiej, był powiązany z elementami kultu religijnego. Wymiar religijny stanowił ważne uzupełnienie praktycystycznego sposobu (...) traktowania muzyki w świecie cywilizacji antycznej, niekiedy wysuwające się na pierwszy plan. Szczególnie widoczne było to w przypadku wczesnochrześcijańskiej twórczości hymnograficznej, opartej na syntezie tradycji hellenistyczno-rzymskiej i judeochrześcijańskiej. (shrink)

Moje zainteresowanie pracami i dziełem Michaiła Bachtina oraz Eugena Rosenstocka-Huessy bierze swój początek z odkrycia, ze obaj myśliciele zgodnie twierdzili, iż religijna moc języka oraz mowy wyrasta z różnorodnych kryzysów życiowych. Theoria przez nich stworzona zbudowana jest na gruncie praxis i czerpie swą siłę ze zderzenia doświadczeń duchowych i intelektualnych obu filozofów z rewolucyjnym wrzeniem otaczającej ich współczesności. Wykład niniejszy to próba nawiązania dialogu z osobami podzielającymi podobne zainteresowania i troski. Pisząc go kierowałem się także pragnieniem zaabsorbowania uwagi moich słuchaczy (...) przedstawione w nim istoty metalingwistyki głoszonej przez „nieortodoksyjnego" prawosławnego teoretyka literatury i filozofa języka, Michaiła Bachtina, oraz znaczeniem metanomiki opracowanej przez „rewolucyjnie konserwatywnego" chrześcijańskiego myśliciela mowy i filozofa społecznego, Eugena Rosenstocka-Huessy. Zamiarem moim jest przedstawienie roli, jaką społeczno-religijne modele filozofii i socjologii oparte na mowie i języku mogą^ odegrać w dążeniach do zaprowadzenia pokojowego współistnienia na całej naszej planecie. Ten właśnie obszar zainteresowań został określony przez Williama Jamesa, amerykańskiego filozofa pragmatyzmu, mianem „moralnego równoważnika wojny”. Przywołując na pamięć ogromną rzeszę myślicieli, których prace odnoszą się bezpośrednio do wyznaczonego tu obszaru – a w pewnych przypadkach noszą znamiona dzieła prekursorskiego – nie możemy poprzestać na wymienieniu tylko nazwiska Williama Jamesa. Inne wielkie postaci to: Charles Sanders Pierce, George Herbert Mead, a także myśliciele podejmujący zagadnienia, które później stały się treścią filozofii Rosenstocka-Huessy, tj. Giovanni Battista Vico, J. G. Hamann, Comte de Saint-Simon oraz Giuseppe Ferrari. (shrink)

The author analyses “The Merchant of Venice” by William Shakespeare, to highlight the transformation of the Christian body and the Jewish soul during the early stages of capitalism. He reveals that the Venice described by Shakespeare is a world without measure, in which money is the only value. People are objects of financial speculation and all of humanity is treated as a commodity, an exchange value. When Bassanio praises the advantages of Portia, he first mentions her ducats, and only after (...) that does he allude to her beauty and virtues of mind. The capitalism that is being formed in the eyes of the viewers mocks significant cultural, ethnic and religious differences. It buries them in heaps of money and then blurs them, forcing a new concept of man, whose existence differs little from plants and animals growing freely. In such a world, a game is the only strategy that allows for survival. In Venice, everyone pretends, wears a mask and lives in hypocrisy. This behaviour is typical of the “carnival” atmosphere. Masks separate people from themselves, covering up their tracks and blurring identities. By wearing them, they can hide behind “someone else”. (shrink)

Artykuł przedstawia problemy, jakie wywołało zniszczenie w 1944 roku manuskryptu zawierającego sporządzoną pod kontrolą autora kopię dzieła Wojna domowa z Kozaki i Tatary Samuela Twardowskiego. Dla części pierwszej dzieła podstawą edycji musi być wydana pod kontrolą autora edycja części pierwszej z roku 1660. Dla części II–IV edycja kaliska skorygowana notatkami Alojzego Kowalkowskiego. Edycja kaliska, jako że została przez kaliskich jezuitów ocenzurowana dla potrzeb edukacji prowadzonej w kolegiach zakonu, nie może stanowić samodzielnie podstawy nowego wydania. Dysponujemy jedynie notatkami Alojzego Kowalkowskiego, który (...) przed II wojną światową zestawił manuskrypt z edycją kaliską. Ponieważ poszczególne egzemplarze edycji kaliskiej różnią się, należy ustalić relacje między nimi. Nie wiemy ponadto czy spalony manuskrypt był podstawą edycji kaliskiej, czy też istnieje odpis dzieła, z którego wprost korzystali drukarze jezuiccy. W archiwum diecezjalnym w Pelplinie zachowały się notatki Kowalkowskiego, które mogą być odręcznym odpisem albo zaginionego manuskryptu, albo edycji kaliskiej. Czy gdyby były odpisem manuskryptu, mogą stać się podstawą nowego wydania części II–IV utworu? (shrink)

Innovation is necessary to deal with challenges that climate change brings for agriculture, such as droughts, floods, pests and pathogens that enter new climatic regions, and challenges relating to the labour force. There is a dominant narrative that science and technology are the locus of innovation, and that the solutions developed can change systems. Indeed, history shows how the Green Revolution started a massive change in practices worldwide and gave science and technology the main role. Innovation, however, also happens outside (...) universities or industry research. Particularly in agriculture, it happens in the field through farmers’ experimentation. This opens up the idea of who is an innovator, and it is crucial to tackling climate challenges to agriculture. In this paper, we investigate the role of curiosity as a virtue of innovators. Instead of looking at systems of innovation, or at innovations themselves, we add to the growing scholarship on virtues of innovators. Among those virtues, curiosity is prominent. We argue that different contexts require different forms of the innovator virtues, and we conceptually investigate how such virtues ought to be cultivated in order to contribute to solving 21st century challenges for agriculture. (shrink)

Уперше із залученням методу синтезу на підставі спадщини українських мислителів 1840-х - 1970-х років проаналізовано особливості функціонування філософорелігійної ідеї Бога та ідеї істинності й повноти релігійних комунікацій. Особливістю методологічних розмислів є увага до різноманітних проявів темпоритміки - одного з дієвих чинників у дослідженні окреслених ідей. Автор стверджує, що метод синтезу базується на гармонії релігійних комунікацій1 та міждисциплінарного простору.

The paper presents the moral conception of Charles Taylor as developed in his fundamental work Sources of the Self. The Making of Modern Identity, in which he tries from the perspective of modernized aristotelism to transform several assumptions of modern moral philosophy. Taylor's conception is based on ontologically rooted human action, putting stress at the same time on the individual freedom and the differences among individuals. From the idea of particular, self-creative beings it follows, that the questions of our moral (...) inclinations can not be answered simply in terms of universality. Each of us has his/her original way of living a good life. Taylor's moral conception stands between a deontologically oriented Kantian ethics with its emphasizing justice and individual rights and an Aristotelian ethics of a theleological self-affirmation with its priority of community and communal good. (shrink)

Awareness is a personal experience, which is only accessible to the rest of world through interpretation. We set out to identify a neural correlate of visual awareness, using brief subliminal and supraliminal verbal stimuli while measuring cerebral blood flow distribution with H215O PET. Awareness of visual verbal stimuli differentially activated medial parietal association cortex (precuneus), which is a polymodal sensory cortex, and dorsolateral prefrontal cortex, which is thought to be primarily executive. Our results suggest participation of these higher order perceptual (...) and executive cortical structures in visual verbal awareness. (shrink)

Here we develop a view of language as a form of material engagement, one that foregrounds its embodied and ecological character. Achieving such a view, however, requires disabusing ourselves of certain received and deeply entrenched notions. We present a thought experiment meant to illuminate the materiality of language, as a technological activity on par with the construction and manipulation of artifacts. We explore its implications, justifying the comparison with actual languages while emphasizing revealing differences. Ultimately, we hope to expose the (...) embodied and enactive nature of language, offering a view of language as continuous with our engagement with the environment, as opposed to a picture of language as an essentially symbolic system or code. (shrink)